Madde Bağımlılığı Tedavisi SonrasıRutin Sonuç İzlenmesi için Basitleştirilmiş Yöntem

YÖNETİCİ ÖZETİ

Tedavi kalitesini yönetmek, hasta tatminini iyileştirmek ve tedavi kaynakları yaratmak için rutin olarak uyuşturucu tedavisi sonuçlarını toplama önünde iki adet engel bulunmaktadır: (1) tedavisi tamamlandıktan sonra müşteriye ulaşabilmek; ve (2) tedavi sonrası güvenilir ve anlamlı veri toplamanın caydırıcı masrafları. Bu çalışma, 18-maddelik ana hatlardan oluşan bir telefon anketi olan ekonomik, personel- bazlı Rutin Sonuç Gözlemleme (ROM) sisteminin kesin metotlarını incelemiştir. Oklahoma’daki Narconon’da uygulandığı üzere, davranış ve sosyal beceri bazlı, yerleşik uyuşturucu engelleme programı olan sistem, klinik olarak faydalı bilgiler sağlamasının yanı sıra toplu raporlama açısından da psikometrik olarak yeterli bulunmuştur.

Bu çalışma Oklahoma’da yerleşik Narconon (“Narconon”) tarafından geliştirilen ve uygulanan, alkol ve uyuşturucu rehabilitasyon programı mezunlarının uzun-vadeli sonuçlarını gözlemleyen sistemi analiz etmiştir. Bu yayınlanmış çalışma, 18-maddelik ana hatlardan oluşan bir telefon anketi olan ve Narconon programı tarafından kullanılan, ekonomik, personel- bazlı Rutin Sonuç Gözlemleme (ROM) sisteminin kesin metotlarını ve sonuç gözlem yöntemi sonuçlarını tarif etmektedir.

Rutin sonuç gözlemlemenin hedefleri açıktır: tekrarlanabilir tedavinin etkili, güvenilir ve uygun maliyetli olduğundan emin olmak; tedavinin tümündeki kaliteyi arttırmak; ve sağlık servisi sunucularına mali kaynaklar karşısında güvenilirlik sağlamak amacı ile bunların sonuçlarını gözlemleme ve tedavi kalitesini korumak.

Tam bir müdahale kursunu tamamlamış müşterilerin takip edilmeleri, zaten aile bireyi, iş yeri üyesi ve cemaatin bir parçası olarak asgari gözlem altında bulundukları durumda, davranışsal sağlık programlarının gerçek dünyadaki etkilerini göstermedeki en inandırıcı metotlardan biri olduğu belirgindir. Her ne kadar çıkış-sonrası anlamlı veri toplanmasının amaçlandığı belirtiliyor olsa da, çoğu performans gözetim çabaları halen gelişme aşamasındadır. Veri toplamanı zorlukları şunlardır: (1) tedavi ortamından ayrıldıktan sonra müşterilerin izlerinin sürülmesi; (2) asıl görevleri kimyasal bağımlılık hizmeti vermek olan tedavi personelinin takip verisi toplanmada kullanılmaları; ve (3) yüksek maliyetli olan, yoğun personel eğitimi gerektiren ve takip sürecinin karmaşıklığı nedeniyle veri dağılması veya kaybına neden olabilecek kişisel görüşmelere ve diğer zaman yoğun protokollere bağlı kalmak.

Narconon modern, telefon bazlı bir rutin sonuç gözlem yöntemi geliştirmiş olup, bu sistem devam eden bakım merkezi çerçevesinde yürütülmektedir. Kısa sonuç anketi kullanımı, personelin rutinlerine ve küçük bir merkeze uyacak kadar basit olması ve araştırma metotları eğitimi almamış olan kişiler tarafından kullanılabilir olma avantajını taşımaktadır. Bu yöntem programın hızlı geri dönüm almasını sağlar ve bu sayede programdan ayrıldıktan sonra zorluklarla karşılaşan müşterilerin bulunabilmesi ve onlarla çalışılabilmesine imkan tanırken, aynı zamanda rehabilitasyon programının genel etkinliğini gözlemlemek için kullanılabilecek veri toplamayı da sağlar ve bu sayede programın etkinliğini arttırmak için gerekli olan değişikliklerin program yöneticileri tarafından gerçekleştirilmesini mümkün kılar.

Bu çalışmanın amacı, uyuşturucu rehabilitasyon hizmetleri tarafından alınan sonuçları ölçmek ve iyileştirmek için kullanılan Rutin Sonuç Gözlem (ROM) sistemini değerlendirmektir. Bunu başarmak için Narconon Enternasyonal ve Psikometrik Teknolojileri A.Ş. bilim bazlı bir metodoloji geliştirerek faydalı gözlem verisi toplamakta ve bunu mevcut hasta kayıt, vaka yönetimi ve müşteri takip sistemlerine entegre etmektedir. Öncelikle 10 maddelik bir soru formu geliştirilmiş ancak daha sonra çalışma devam ederken bakım sonrası ve vaka yöneticisi personelden gelen tavsiyeler doğrultusunda, genişletilmiştir. Nihai olarak anket sonuçlandırılmış olup içeriğinde kişinin kendi beyanına dayanan son 30 günde kullanılan alkol ve uyuşturucu ile ilgili altı madde, tedavini tamamlanmasından itibaren geçen süre içindeki genel uyuşturucu kullanımı ile ilgili iki madde, son 30 gün içerisindeki hayat kalitesi ile ilgili beş madde ve kişinin topluma yeniden entegre olma başarısını değerlendiren birkaç soru bulunmaktadır.

Bu aracı ve ROM metodolojisini geliştirmek ve değerlendirmek amaçlı olarak bu proje yalnızca Narconon programını bütünüyle tamamlayan bireylerle (mezun olarak adlandırılırlar), sınırlandırılmıştır. Narconon personeli 2004 ile 2007 yılları arasında programı tamamlamış olan kişilerin bir listesini hazırladı.

Tedavi sonrası uzmanları ise daha sonra telefon aracılığı ile ROM anketlerini gerçekleştirdi. Öncelikle, mezunların telefon anketlerine ek olarak, mezunların verilerinin güvenilir olup olmadığını değerlendirmek amacı ile mezunların yakın akrabaları ile de anketler gerçekleştirildi. Ancak, mezunlardan elde edilen veri ile yakın akrabalardan elde edilen veriler arasında yüksek istatistiki bağlantı bulunduğu tespit edildikten sonra, sadece üç deneme sonrası mezuna ulaşılamadığı durumlarda akraba anketleri kullanıldı. Elde edilen veriler yerel ve Federal gizlilik kuralları çerçevesinde, kimliklerden arındırılmıştır olarak analiz edilmeleri amacı ile Psikometrik Teknolojileri A.Ş. ye aktarılmıştır.

Ait oldukları topluma geri dönen 419 kişi içerisinden 323 tanesinden veri elde edilmiş, geride %22.9 oranında kayıp veri kalmıştır. İlk örnekleme noktasının yetersiz bir takip oranı oluşmuştur. Bu alandaki diğer araştırmacıların başarılı çalışmaları gözden geçirilerek¹ aşağıdaki gibi iyileştirmeler yapılmıştır: (1) Personel, müşteriden birden çok telefon ve e-posta iletişim bilgileri ve ayrıca birden çok ek telefon ve adres iletişim bilgileri toplamak için sade bir kayıt formu kullanımı hakkında eğitildi; (2) Tüm iletişim bilgileri terhis sonrasında doğrulandı ve güncellendi; (3) Takip sürecinin her adımını organize etmek için yazılı bir kontrol listesi kullanılmaya başlandı. Bu iyileştirmelerin sonucu olarak, tedavi sonrası temas oranı düzenli olarak iyileşerek yüzde 80'leri geçmiştir.

Mezunlardan ve ailelerinden (yedek kaynaklar) elde edilen veriler istatistiki olarak analiz edilmiş ve yüksek derecede tutarlı bulunmuştur. Bu sayede ROM yaklaşımında kullanılan kendi-beyanı esaslı ölçümlerin güvenilirliği tesis edilmiştir. Toplanan tüm verilerin içerisinden kullanılan verilerin %72,1'i mezunların kendi beyanlarına dayanmaktadır.

Toplanan veriler Narconon programı mezunları arasında ne derece uyuşturucu problemi tekrarı olduğunu tespit etmek amaçlı olarak analiz edilmiştir. Anket mülakatı öncesindeki 30 gün boyunca kullanılan uyuşturucu ile ilgili mezunlara (veya yedeklere) yönlendirilen sorulardan aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir: